بارهنگ و خواص دارويي آن
نام علمي : Plantago major
خانواده : Plantaginaceae
بارهنگی که در طب سنتی بیشتر از آن استفاده میکنند، گیاه Plantago major یا لسانالحمل کبیر است، گیاه بارهنگ معمولاً به صورت علف هرز در مکانهای مرطوب مانند حاشیهی جویهای آب، مزارع، باغها، باغچهها و فضاهای سبز شهری و خانگی میروید و به راحتی در دسترس انسان قرار دارد.
در ترکیبات شیمیایی گیاه بارهنگ، گلیکوزیدی به نام اوکوبین و موادی همچون پلانتاژین و ساپونین وجود دارد.
طبع بارهنگ، سرد و خشک است همهی بخشهای گیاه بارهنگ شامل برگ و ریشه و دانهی آن، مصارف دارویی دارد؛ اما، برگ و ریشه آن را بیشتر به صورت استعمال خارجی و تخم بارهنگ را بیشتر به صورت مصارف داخلي استفاده ميكنند.
بارهنگ، اثر قابض و نرم کنندگی دارد و به عنوان تببر، تصفیه کنندهی خون، آرامکننده و رافع تحریکات مجاری تنفسی و ادراری مطرح است همچنین بارهنگ در رفع ناراحتیهای آسم، آمفیزم، اسهالهای ساده و صفراوی، خونریزیهای دستگاه گوارش، ورم مخاط دهان، درد دندان و حتی درد گوش، موثر است.
برگهای تازهی بارهنگ، خواص ضدباکتریایی قوی دارد؛ به همین جهت، برای التیام زخمها، جراحتها مورد استفاده قرار میگیرد.
خواص درمانی تخم بارهنگ
تخم بارهنگ، قابض، محرک، تببر، معرق، مدر و معالج اسهال خونی است، همچنین آن را برای رفع اختلالات کلیوی و معالجهی کولیک، مالاریا، سرفه، آسم برونشیتی و قطع خونریزی و معالجهی امراض مثانه توصیه کردهاند.
یکی از کاربردهای مهم تخم بارهنگ، استفاده آن در داروی ترکیبی چهار تخم لعابی است، چهار تخم لعابی یکی از داروهای ترکیبی متداول در طب سنتی بوده که در اکثر خانهها وجود دارد. این دارو به عنوان برطرفکننده سرفههای خشک سردردآور و خشکی و خارش گلو، نرمکننده سینه و رفع کننده گرفتگی صدا و به طور کلی برای بهبود انواع سرفهها و به خصوص سیاهسرفه مورد استفاده قرار میگیرد.
در تهیه این دارو، از تخم بارهنگ، قدومه، بهدانه و تخم مرو (مروره یا کنو) یا به جای آن، تخم شربتی یا بالنگ و همراه با اندکی انزروت و صمغ عربی بهره میبردند. معمولاً این مخلوط را در آب جوشیده ولرم، خیس میکنند که این امر باعث ایجاد ماده ژله مانندی میشود که خوردن آن در وعدههای منظم موجب از بین رفتن التهابات گلو و سرفههای شدید میشود. این دارو، اثراتی مفیدتر از شربتهای اکسپکتورانت و دیفن هیدرامین و مانند آنها دارد.
روش هاي استفاده از بارهنگ
به صورت دم كرده ،جوشانده و دانه مورد استفاده قرار ميگيرد .
دمكرده : ميزان 2 تا 4 گرم از برگ خورد شده را داخل ليوان ميريزيم و روي حرارت مي گذاريم تا دم بكشد وبراي سرفه بسيار مناسب است.
جوشانده : 100 گرم از ريشه يا برگ را در يك ليتر آب جوش مي جوشانيم براي زخم هاي گوارشي و دهان بسيار مناسب هست.
دانه : ميزان مصرف آن 5 تا 15 گرم هست كه لعاب آن استفاده مي شود و دانه نبايد كوبيده شود چون به روده آسيب ميرساند.
طرز تهيه آب نبات ضد سرماخوردگي با بارهنگ
• تخم بارهنگ
• تخم قدومه
• تخم مرو
• به دانه
طريقه ساخت :
تخم بارهنگ ، تخم مرو ، تخم قدومه و به دانه را با هم تركيب ميكنيم تا لعاب آنها خارج شود . سپس لعاب حاصل از آن را با عسل تركيب ميكنيم در قالب ريخته و داخل يخچال قرار مي دهيم .
منبع :
اينستاگرام مركز آموزش تخصصي گياهان دارويي گياه دانه
بدون دیدگاه