گیاهان لعابدار

در سرتاسر جهان، به ویژه در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری، گیاهان آبدار و غیرآبدار وجود دارند که موسیلاژها را در بافت ها، سطح دانه ها یا در پوست خود ذخیره می کنند. این موسیلاژها دارای کاربردهای عملی مختلفی می باشند. و به عنوان یک عامل شفابخش، به خصوص در طب سنتی به کار میروند. با این حال، همه آنها تأثیر مفیدی بر سوختگی ها، زخم ها، التهاب ها و تحریکات خارجی و داخلی، اسهال و اسهال خونی دارند.
زمستان فصل گیاهان لعاب دارمی باشد. گیاهان لعاب دار گیاهانی هستند که دارای موسیلاژ می باشند. موسیلاژها کربوهیدرات هایی با وزن مولکولی بالا هستند که می‌توانند آب جذب کنند و متورم و حجیم شوند به گیاهانی که دارای موسیلاژ هستند گیاهان Demulcent یا گیاهان مرهم نیز گفته می شود که موسیلاژ این گیاهان می‌تواند ضد سوزش ،ضد تحریک، مرهم و نرم کننده سینه و ضد سرفه باشند و می توانند به عنوان یک مرهم برای مخاط دهان و گلوبه کار روند.
موسیلاژها یک لایه نازک را در مخاط معده ایجاد می‌کند و همین باعث جلوگیری از زخم معده میشود موسیلاژ ها هم ملین هستند و هم قابض یعنی هم می‌توانند برای جلوگیری از یبوست استفاده شوند و هم باعث جلوگیری از اسهال شوند .موسیلاژها چون آب را به خود جذب می‌کنند و متورم و حجیم می شوند با مصرف آب فراوان می تواند به عنوان یک ملین استفاده شود و ازبروز یبوست جلوگیری کنند. برای جلوگیری از اسهال نیازی به استفاده از آب زیاد نمی باشد زیرا این گیاهان می‌توانند با جذب آب دستگاه گوارش به عنوان قابض عمل کرده و باعث جلوگیری از اسهال شوند.
موسیلاژها برای پوست نیز بسیار مفید هستند یک نرم کننده بسیار خوب برای پوست های خشک و یک ترمیم کننده مناسب برای زخم و اگزما نیز  می باشند .همچنین موسیلاژها در یکسری از گیاهان وجود دارند از جمله در دانه هایی مانند تخم بارهنگ، تخم کتان، تخم ریحان تخم مرو، قدومه ،به دونه وتخم شربتی همچنین چهارتخمه های عطاری ها که شامل این دانه ها هستند دارای موسیلاژ می باشند.
خصوصیات کلی موسیلاژها :
• کاهش تحریک در تمام طول روده
• کاهش حساسیت دستگاه گوارش به اسیدهای معده
• جلوگیری از اسهال و تحریک روده
• کاهش اسپاسم عضلات گوارشی که باعث کولیک میشود
• تسکین برونشیت و کاهش سرفه
• کاهش اسپاسم های دردناک در مثانه و سیستم ادراری و رحم
عوارض موسیلاژها
موسیلاژها دارای عوارضی نیز می باشند زیرا می‌توانند با بعضی از داروها مانند داروهای دیابت تداخل ایجاد نمایند و جذب دارو را مختل کنند .به همین دلیل بهتر است که با فاصله از مصرف دارو استفاده شوند.
در این مقاله به بررسی ریشه گل ختمی که جزو گیاهان لعابدار و دارای موسیلاژ هست می پردازیم .
ریشه گل ختمی Althaea officinalis
گل ختمی یک گیاه گلدار است که قرن ها در طب گیاهی نقش داشته است.
بسیاری از مردم از ریشه گل ختمی برای بیماری های مختلف از جمله سرفه، تحریک پوست و مشکلات گوارشی مانند زخم معده استفاده می کنند. که به اشکال پودر، کپسول، چای و شربت سرفه قابل استفاده است.
گل ها، ریشه و برگ های گیاه گل ختمی خوراکی هستند.
خواص دارویی ریشه گل ختمی از موسیلاژ یا ماده شیره مانندی است که گیاه تولید می کند.موسیلاژ این گیاه حاوی آنتی اکسیدان است و تحقیقات نشان می دهد که پوششی روی پوست و دستگاه گوارش ایجاد می کند. با انجام این کار، ممکن است به تحریک پوست و مشکلات گوارشی مانند زخم معده کمک کند.
خواص ریشه ختمی
• تسکین سرفه
برخی از شربت های طبیعی و گیاهی سرفه و قطره های سرفه حاوی ریشه گل ختمی هستند. موسیلاژ ممکن است با پوشاندن آن اثر تسکین دهنده ای بر روی مری داشته باشد.
• بهبود خشکی دهان
خشکی دهان می تواند باعث افزایش حفره ها، بیماری لثه و عفونت های دندانی شود. خشکی دهان معمولاً به این معنی است که یک فرد بزاق بسیار کمی در دهان خود دارد.آنتی هیستامین ها، داروهای فشار خون مشکلات عصبی و بیماری های خودایمنی از جمله علل متعدد آن هستند.که موسیلاژموجود در گیاه گل ختمی از بروز آن جلوگیری میکند.
• جلوگیری از زخم معده
موسیلاژ و فلاونوئیدهای موجود در گیاه گل ختمی می تواند پوشش مخاطی معده را بپوشاند و از آن محافظت کند،و مانع بروز زخم معده شود.
• تسکین دهنده تحریکات پوستی
اگرچه ریشه گل ختمی ممکن است اثر شفابخشی بر روی پوست آسیب دیده در برابر نور خورشید داشته باشد، افراد نباید از آن به جای محافظت مناسب در برابر آفتاب استفاده کنند. اشعه ماوراء بنفش خورشید یکی از دلایل اصلی سرطان پوست است و همچنین می تواند باعث پیری زودرس پوست شود.
• التیام زخم ها
اثر تسکین دهنده عصاره گیاه گل ختمی به سرعت بهبود زخم کمک         می کند.همچنین عصاره در از بین بردن انواع خاصی از باکتری‌ها موثر است که می‌تواند به جلوگیری از عفونت کمک کند.
• محافظت از گلو در برابر رفلاکس معده
هنگامی که رفلاکس معده رخ می دهد، اسید معده به سمت حلق برمی گردد که می تواند باعث آسیب به مری شود. اثر آرام بخش ختمی ، که به موجب آن موسیلاژ مری فرد را می پوشاند، می تواند از آن در برابر اسیدهای مضر معده محافظت کند.
شکل پودری ریشه گیاه ممکن است موثرتر از چای یا تنتور باشد، زیرا این گیاه برای پوشاندن گلو نیاز به تماس مستقیم با غشاها دارد.
منابع :
www.medicalnewstoday.com
اینستاگرام مرکز آموزش گیاهان دارویی گیاه دانه