معرفي سه نوع گياه دارويي با كاربرد آرايشي بهداشتي

برنج
نام علمي : Oryza sativa         خانواده : Poaceae
برنج از غلات مهم بشمار می آید در بازار تجارت برنج عاری از پوسته سخت خارجی عرضه می شود که به رنگ سفید و شفاف است چنین برنجی عاری از ویتامین B1 مي باشد .قشر خارجي برنج عاري از پوسته سخت ضمن سفيد كردن برنج از آن جدا مي شود و با اين عمل سبوس برنج بدست  مي ايد . از سبوس برنج روغني حاصل مي شود كه به روغن سبوس برنج موسوم است . روغن سبوس برنج در تهيه صابون و فرآورده هاي زيبايي مصرف دارد مشروط بر آنكه مقدار اسيدهاي چرب آزاد آن كم باشد .يعني ليپاز فعال و موجود در آن كاملا به صورت غير فعال در آمده باشد . ( ليپاز آنزيمي است كه باعث افزايش مقدار درصد اسيدهاي چرب مي شود .)مواد موجود در پوست برنج شامل كلسيم ، پروتئین ، فسفر، پتاسيم ، به اضافه ويتامين هاي A,B,D است همچنين اسيد پانتونيك و فولات ها ( كمبود ويتامين B1 ) باعث سفيد شدن موي سر مي شود . بنابراين از پوست برنج در تهيه شامپو استفاده مي شود . مصرف پروتئین در شامپو باعث نرم شدن و حالت پذيري مو بخصوص موهاي آسيب ديده و رنگ شده مي شود .روغن پوست برنج در تهيه صابون هاي لباسشويي و دستشويي به كار ميرود.استفاده از روغن برنج در فرمولاسيون ريمل ها باعث تقويت مژه ها مي شود و آنها را بلندتر نشان ميدهد. ( ايوروشه 2007 )
مردم در گذشته براي برطرف كردن لكه هاي صورت برنج را پخته و له ميكردند و از شب تا صبح به صورت ماسك روي صورت مي گذاشتند اين عمل براي رفع كك و مك مفيد است .
بنفشه سه رنگ
نام علمي : Viola   tricolor    خانواده : Violaceae
گياهي علفي يكساله يا دوساله با گل هاي زرد كمرنگ و بنفش است . براي مصارف دارويي سرشاخه هاي اين گياه استفاده مي شود . شاخه ها حاوي يك اسانس روغني و اسيد سالسيليك و ساپونين ها است .جوشانده آن ها براي مداواي ناراحتي هاي پوستي و اگزما به كار ميرود .از اين گياه براي تميز كردن پوست و جلوگيري از ريزش مواستفاده مي كنند . دمكرده گياه بعد از تغليظ به صورت كمپرس در درمان بيماريهاي پوستي موثر است. بنفشه سه رنگ به عنوان تونيك ، اثر التيام بخش و ضد التهاب دارد . براي انواع بيماريهاي پوستي مانند اگزما زخم زردو خارش و همچنين به صورت غرغره براي التهاب گلو مصرف ميشود .براي درمان اختلالات پوستي سبوره ضعيف مثلا سبوره سر كودكان شيرخوار مورد استفاده قرار مي گيرد. براي رفع اگزما مقدار 4 تا 8 گرم از اين گياه را در 250 گرم آب به مدت 8 تا 10 ساعت بخيسانيد سپس آن رابا شير و قند مخلوط كنيد .مصرف محلول حاصله در صبح براي اين بيماري بسيارموثر است .
حنا
نام علمي : Lawsonia inermis  خانواده : Lythraceae
درختچه حنا شاخه هاي غالبا خاردار و پوشيده از پوست خاكستري مايل به سفيد دارد و ارتفاع آن حداكثر به 6 تا 7 متر ميرسد . برگ هاي آن متقابل ساده است و گل هاي حنا سفيد رنگ مجتمع به صورت خوشه هاي متعدد مي باشد .قسمت مورد استفاده حنا برگ آن است . ماده رنگي حنا لاوسون نام دارد كه داراي سميت بسيار كم است و اثر ضد ميكروبي و ضد قارچي قوي به خصوص در قارچ هاي مولد كچلي و خاصيت رنگ كردن دارد .از لاوسون به صورت مخلوط ماده اي به نام دي هيدروكسي استن ، فرآورده هايي از قبيل لوسيون و كرم تهيه مي كنند كه با ماليدن آنها روي پوست از تاثير اشعه خورشيد ممانعت به عمل مي آورد. از حنا براي رنگ كردن موي سر و دست و پا و جلوگيري از عرق دست و پا و رفع بوي ناپسند استفاده مي شود .حناي طبيعي حالت دهنده بسيار عالي به شمار مي آيد و باعث افزايش درخشش مو مي شود . حنا رنگ اصلي مو را تغيير نمي دهد.      مي توان از آن در شامپوها ، شوينده ها و حالت دهنده هاي مو استفاده كرد. حنا يكي از قديمي ترين رنگ هاي جهان است و براي قرمز كردن استفاده مي شود .به همين دليل مي توان با مخلوط كردن گياهاني نظير ريواس ،هميشه بهار ، به ژاپني به انواع مختلفي از رنگ قرمز دست يافت . همچنين از حنا به صورت دئودورانت استفاده مي شود . حنا داراي خاصيت خنك كنندگي و قابض است و براي درمان نيش حشرات و تحريكات پوستي مفيد خواهد بود .
توجه : از مخلوط حنا ، چاي دمكرده و زرده تخم مرغ محلي به عنوان رنگ مو استفاده ميشود .
منبع :
کتاب مصارف آرایشی بهداشتی گیاهان